ZLATIBORSKA VISORAVAN JE OMEĐANA BROJNIM ČUDIMA PRIRODE KOJA SU SE VREMENOM TURISTIČKI AFIRMISALA I POSTALA NEZAOBILAZAN DEO TURISTIČKE MAPE OVE PLANINE. ZA ČINJENICU, DA NA ZLATIBORU NIKAD NIJE DOSADNO I DA UVEK IMA NEŠTO NOVO DA SE VIDI, NAJVIŠE MOŽEMO DA ZAHVALIMO OVDAŠNJIM PRIRODNIM ATRAKCIJAMA.
One su raštrkane širom Zlatibora, počev od turističkog centra do njegovih najzabačenijih sela, a zajednički imenitelj za svaku od njih predstavlja jedinstvena lepota zbog koje se trajno urezuju u sećanja gostiju. Među njima ima: vodopada, jezera, prerasta, pećina i drugih čuda prirode kojima Zlatibor duguje svoju slavu najposećenije srpske planine. Sledi priča o top 5 prirodnih atrakcija na Zlatiboru. Uživajte!
STOPIĆA PEĆINA
Stopića pećina se nalazi između zlatiborskih sela Rožanstvo i Trnava, a od turističkog centra je udaljena 19 kilometara. Ova pećina predstavlja najveće geomorfološko čudo prirode zlatiborskog kraja i ujedno jedno od najpopularnijih izletišta među gostima ove planine. Stopića pećina je ime dobila po zaseoku Stopići gde se nalazi, a prema načinu nastanka spada u rečne pećine. Naime, kroz Stopića pećinu protiče ponornica Trnavski potok. Pećina je dugačka 1690 metara, što je svrstava među dvadeset najvećih pećina u Srbiji.
Ulaz u pećinu se nalazi sa desne strane rečice Prištavice, u koju se uliva pomenuti Trnavski potok. Grandiozni ulazni otvor, širine 30 metara i visine 18 metara, svrstava Stopića pećinu među domaće pećine sa najvećim ulazom. Stopića pećina je turistički uređena, poseduje betonirane staze i adekvatno osvetljenje tako da gosti mogu da dopru do skoro svakog kutka pećine i uživaju u njenoj lepoti. Pećina je razgranatog tipa, te se sastoji od pet speleomorfoloških celina, i to: svetle dvorane, tamne dvorane, sale sa kadama, kanala sa kadama i rečnog kanala.
Svetla dvorana zahvata deo glavnog pećinskog kanala i prostire se od samog ulaza do granice do koje dopire dnevna svetlost. Sa leve strane, u blizini ulaza u pećinu, nalazi se visoka siparska kupa, u narodu poznatija kao „pseće groblje“. Siparska kupa je nastala vekovnim taloženjem različitog materijala koji je propadao kroz tri šupljine na samoj pećinskoj tavanici kroz koje se providi nebo. Među njima se nalazi i jedna veća šupljina čemu možemo da zahvalimo što su u ovoj siparskoj kupi pronađeni munificirani ostaci skeleta pasa koji su najverovatnije bezuspešno lovili lisice i tom prilikom propadali kroz pećinsku tavanicu. Svetla dvorana je dugačka 76 metara, a sa bočnim kanalima 87 metara.
Tamna dvorana zahvata deo glavnog kanala, i to od linije gde prestaje dnevna svetlost i počinje mrak. U ovoj dvorani, na njenoj sredini, nalazi se najviša tačka Stopića pećine, na visini od 25,5 metara. Ipak, ubedljivo najveće interesovanje privlaći treća u nizu – sala sa kadama. Evo i zašto!
Sala sa kadama je dobila naziv po bigrenim kadama koje u njoj dominiraju i predstavljaju zaštitni znak Stopića pećine. Počev od rečnog korita ređaju se poprečno, nagibom sale vijugavi, bigreni nabori koji zagrađuju udubljenja, nalik na kade po kojima su i dobile ime. Broj ovih bigrenih kada premašuje stotinu, različitih su dimenzija, počev od onih dubine od 15cm do onih od 3 metra. Najprostranija kada u pećini je dugačka 12,5 metara. Za vreme kišovitih perioda i prilikom otapanja velikih snegova, ove kade znaju da se napune vodom, što predstavlja prizor za pamćenje i najlepšu razglednicu koja može da se pošalje iz Stopića pećine.
U poslednjoj pećinskoj dvorani, nalazi se vodopad „Izvor života“. Ovaj vodopad je nastao na mestu gde voda izvire u Stopića pećinu i visine je od 10 metara. Vodopad je napravio, u levom rečnom kanalu, tzv. bigrene lonce – udubljenja u obliku lonca, što možemo da zahvalimo brzini i vrtloženju vode koja je iskopala ove retko viđene pećinske atrakcije. Stopića pećina je bogata pećinskim nakitom, i to velikim brojem stalagnita dok stalaktita uopšte nema jer im voda ne dopušta da nastanu. Temperatura u pećini je promenjiva i zavisi od spoljašnje temperature, jer je pećina šuplja i prisutno je strujanje vazduha.
Cena ulaznice u Stopića pećinu staje 250 dinara po osobi.
RIBNIČKO JEZERO
Ribničko jezero se nalazi u turističkom naselju Ribnici, u podnožju Tornika, a od turističkog centra je udaljeno 10 kilometara. Ovo jezero je nastalo pregrađivanjem reke Crni Rzav i predstavlja najveće jezero na Zlatiboru. Smešteno u jednoj udolini, okruženo sa jedne strane borovom šumom, a sa ostalih brdima, Ribničko jezero pleni svojom lepotom i osvaja srca gostiju Zlatibora.
Ribničko jezero je po načinu nastanka veštačko, dugačko je 2km, a zbog bogatog ribljeg fonda u vidu: klenova, pastrmki, somova, linjaka i šarana, privlači veliki broj ljubitelja ribolova. Izuzetna bistrina i čistoća vode, fenomenalni meandri, kao i tamno kamenje na njegovom dnu, čine da ovo jezero mami svojom lepotom i dodatno ukrašava ovaj divan krajolik.
Jezero je pregrađeno za potrebe vodosnabdevanja turističkog centra i okolnih naselja tako da je u njemu kupanje zabranjeno. Ipak to ne sprečava brojne izletnike da tokom velikih vrućina barem na kratko potraže rashlađenje u ovom jezeru. Ribničko jezero isijava veličanstvenim plavetnilom tako da ćete nakon što ugledate ovu lepotu neko vreme stajati u mestu diveći se ovom jedinstvenom planinskom biseru.
Poseta Ribničkom jezeru je, po pravilu, neizostavni deo turističkih tura koje za odredište imaju ski centar „Tornik“. Kako je ovo jezero od vrha Tornik udaljeno svega 4km, to gosti treba da iskoriste priliku i uvere se u nastvarnu lepotu Ribničkog jezera. U blizini jezera se nalaze velika prostranstva netaknute prirode i uređene biciklističke staze, što posetioci mogu da iskoriste da uživaju u pogledu na jezero dok se bave različitim rekreativnim aktivnostima.
PRERAST
Prerast se nalazi u selu Dobroselica, a od turističkog centra je udaljen 15 kilometara. Prerasti predstavljaju geomorfološka čuda prirode, u vidu prirodnih kamenih mostova. Dobroselički prerast je grandioznih dimenzija, dužine 48 metara i visine 16 metara, što ga svrstava među šest najvećih u celoj Srbiji. Ovaj Prerast je nastao rečnim udubljivanjem krečnjaka, o čemu najbolje svedoči mali potočić koji kroz njega protiče.
Dobroselički prerast odlikuje visok južni ulaz, dok u unutrašnjosti ima puno velikih stena koje su nastale odvajanjem od pećinske tavanice. Veliki broj šupljina, u kojima su stanište našle ptice i slepi miševi, daju Prerastu posebnu dozu misterioznosti i nedokučivosti. Zbog svojih neobičnih prirodnih karakteristika, kao i živopisnog okruženja u kome je smešten, Prerast privlači veliki broj avanturista i ljubitelja prirode koji ga rado pohode.
Asfaltiran put vodi do pred sam južni ulaz u Prerast tako da je ovo čudo prirode dostupno i onima koji nisu skloni velikom pešačenju. Sa druge strane, posetioci koji dođu na piknik u Vodice, najpoznatije izletište na Zlatiboru, mogu i pešice da se otisnu u avanturu zvanu – Dobroselički prerast. Za ovaj poduhvat će vam trebati oko sat i po hoda u jednom pravcu. Ovo vam najtoplije preporučujem jer ćete se na tokom pešačenja nagledati nestvarno lepih pejzaža valovitog sela Dobroselice.
Ulaz u Prerast je potpuno besplatan tako da vas od ovog retkog čuda prirode deli samo dobra volja i višak entuzijazma.
GOSTILJSKI VODOPAD
Vodopad se nalazi u zlatiborskom selu Gostilju, a od turističkog centra je udaljen 20 kilometara. Gostiljski vodopad predstavlja najveću hidrološko čudo prirode na Zlatiboru i svake godine privlači na hiljade posetilaca. Nalazi se na oko 300 metara udaljenosti od centra sela, do njega vodi betonirana staza, tako da je ova turistička atrakcija učinjena lako dostupnom svima koji vole da neposredno dožive zlatiborska čuda prirode.
Gostiljski vodopad se nalazi na reci Vrelo, uzvodno od ušca u reku Katušnicu. Visok je 20 metara, što ga svrstava među deset najvećih vodopada u Srbiji. Nizvodno od glavnog vodopada, reka Vrelo gradi veći broj manjih vodopada i slapova, koji se kasnije slivaju u reku Katušnicu.
Posetioci Vodopada ostaju impresionirani impresivnošću velikog vodenog mlaza koji se survava niz krećnjačku stenu, rashlađujući usput sve koji se nalaze u blizini. Ako niste spremni da pokvasite odeću nemojte mnogo prilaziti Vodopadu jer sa svakim vašim korakom efekat prskalice bive sve veći. Iz iskustva tvrdim, ništa bolje za rashlađenje tokom vrelih letnjih dana, kada Vodopad ima i najviše posetilaca. Za one avanturističkog duha preporučujem da ne oklevaju da isprate dalji tok reke Vrelo, nizvodno od Vodopada, jer će ugledati ništa manje veličanstvene prizore manjih vodopada i slapova.
Da Vodopad ne bude atraktivan samo leti pobrinula se prošlogodišnja nadprosečno hladna zlatiborska zima koja je učinila da Gostiljski Vodopad bude okovan ledom. Bilo je to prvi put u istoriji modernog turizma na Zlatiboru da je ovaj Vodopad pretvoren u ogromnu santu leda. Tih dana su mnogi gosti Zlatibora, čuvši za ovo malo prirodno čudo, krenuli put Gostilja u želji da dožive Gostiljski vodopad u jednom nesvakidašnjem izdanju. Prizor je bio za pamćenje! Ako se i ove zime ovako nešto ponovi, dragi gosti Zlatibora, ne propustite jedinstvenu priliku da uživate u ovom prizoru bajkovite zimske idile.
Nekih stotinak metara iznad Vodopada, nalazi se prelep kafić, istinski merak za sve hedoniste, koji im omogućava da uživaju u pogledu na ovo čudo prirode dok ispijaju kafu ili sok. Poseta Gostiljskom vodopadu se preporučuje kao deo turističkih tura tokom kojih se obilazi i selo Sirogojno, zbog njihove međusobne blizine. Ulaz na Gostiljski vodopad staje 150 dinara po osobi.
JEZERO NA OBUDOJEVICI
Jezero se nalazi u samom turističkom centru Zlatibora, a nastalo je pregrađivanjem rečice Obudojevica 1947. godine. Ovo jezero predstavlja istinski ukras turističkog centra i atrakciju na koju turisti prvo obrate pažnju kada kroče na Zlatibor. Građevinski projekat izgradnje jezera osmislio je naš poznati hidrološki inžinjer Miladin Pećinar, kome su se Zlatiborci zahvalilili tako što su mu kraj jezera podigli veliku bistu.
Jezero na Obudojevici je dugačko 150 metara i široko 50 metara, dubine do dva metra. Čini jedinstvenu celinu sa lepo uređenim platoom Kraljevog trga. Opasano je visokim borovima, skladno zasađenim koji dodatno doprinose njegovom šarmu i lepoti. Oko jezera se nalaze uređene pešačke staze i klupice za sedenje, tako da gosti mogu provoditi vreme uživajući u opuštajućem prizoru.
U letnjem periodu turisti mogu pronađi zabavu na samom jezeru, i to kako oni stariji tako i najmlađi. Tako, gostima stoji na raspolaganju iznajmljivanje pedolina kojima mogu provozati par krugova oko jezera. Za one najmlađe u ponudi je zabava u vidu hodanja ili trčanja po vodi u velikim balonima.
Pored jezera, na mestu koje se nakada zvalo Kulaševac, podignuta je Kraljeva česma, kao uspomena na dolazak na Zlatibor kralja Aleksandra Obrenovića 20. avgusta 1893. godine. Ovaj datum se uzima kao početak razvoja modernog turizma na Zlatiboru. Prema hronikama, na izvoru u Kulaševcu je izgrađen paviljon gde su Zlatiborci dočekali kralja i priredili mu ručak. Domaćini su zamolili za kraljevu saglasnost da se od tada Kulaševac zove Kraljeva voda, što im je on dozvolio, a u znak toplog prijema tadašnji vladar je obećao da će o svom trošku sagraditi česmu na studencu. Obećanje je ubrzo ispunjeno, pa je na tom mestu podignuta česma pravougaonog oblika, koja će ubrzo postati kultno mesto na Zlatiboru i ugaoni kamen ovdašnjeg turizma.
Začinite svoj boravak na Zlatiboru posetom nekoj od ovih prirodnih atrakcija, nećete se pokajati.
